Gmina Rutka-Tartak położona jest na Suwalszczyźnie – najdalej wysuniętym na północny wschód skrawku Polski. Od wschodu graniczy z gminą Szypliszki, od południa z gminą Jeleniewo, od zachodu z gminą Wiżajny, a od północy z Litwą
Krajobraz gminy, podobnie jak całej Suwalszczyzny, charakteryzuje się wyjątkowo dużą różnorodnością, co stanowi o jego wyjątkowości. Usytuowana w Zagłębieniu Szeszupy oraz dolinach Potopki i Szelmentki Rutka-Tartak, obfituje w pofałdowane płaskowyże, wyniosłe wzgórza, gęste lasy i urzekające jeziora, tworzące mozaikę, którą trzeba zobaczyć.
Niezurbanizowane, wolne od wielkomiejskiej cywilizacji, niemal dziewicze tereny, od lat są doskonałym miejscem aktywnego wypoczynku i stanowią atrakcję turystyczną. Lasy, jeziora, pagórkowaty teren polodowcowy, czyste powietrze zapewniają bardzo dobre warunki wypoczynku, a także możliwość uprawiania sportów wodnych, myślistwa, wycieczek pieszych i rowerowych. Walory tych stron dostrzegli również wielcy reżyserzy, realizując zdjęcia do filmów: „Dolina Issy”, Tadeusza Konwickiego i „Pan Tadeusz” Andrzeja Wajdy.
Południowo – zachodnią część gminy Rutka-Tartak obejmuje Suwalski Park Krajobrazowy– pierwszy tego typu park w Polsce (powstał w 1976 roku). Cenne przyrodniczo tereny to również trzy obszary Natura 2000 (Ostoja Suwalska, Dolina Szeszupy i Torfowiska Gór Sudawskich), użytki ekologiczne (Kojle, Perty i Purwin) oraz liczne pomniki przyrody w postaci głazów narzutowych oraz drzew pojedynczych i ich skupisk.
Atrakcyjny krajobraz Gminy Rutka-Tartak jest jednocześnie niekorzystnym czynnikiem dla rozwoju rolnictwa. Działalność rolnicza typowa dla naszej gminy i będąca podstawowym źródłem utrzymania wielu jej mieszkańców, prowadzona jest w niezwykle uciążliwych, ze względu na ukształtowanie terenu i surowy klimat, warunkach.
Po więcej szczegółowych informacji o gminie odsyłamy do wydanej w 2014 roku przez gminę publikacji „Gmina Rutka-Tartak” (plik w wersji elektronicznej dostępny poniżej w części Dokumenty do pobrania). Posiada ona rzadko pojawiający się układ: w jednej książce znajdują się niejako dwie książki. Część pierwsza ma charakter popularnonaukowy z wykorzystaniem także form dziennikarskich czy też literackich. Druga część książki kierowana jest szczególnie do Czytelników z naukowo- historycznym zacięciem.
Dane statystyczne dotyczące Gminy Rutka-Tartak.
Powierzchnia: 103,5,9 km2; 10 346 ha, w tym:
- 7113 ha – użytki rolne (69%)
- 2680 ha – lasy (26%)
- 236 ha – wody (2,3%)
Mieszkańcy: 2477 osób, w tym 1241 mężczyzn i 1236 kobiet (wg. Stanu na dzień 24.10.2017 r.), ze stałą tendencja spadkową:
- na koniec 2016 roku 2491 osób
- na koniec 2015 roku 2518 osób,
- na koniec 2014 roku 2526 osób,
- na koniec 2013 roku 2555 osób,
- na koniec 2012 roku 2589osób,
- na koniec 2011 roku 2598 osób,
- na koniec 2010 roku 2604osób,
na przestrzeni 7 lat liczba ludności zmniejszyła się o 127 osób.
Ludność z podziałem na grupy wiekowe:
- 0-18 lat 538 osób, w tym 281 mężczyzn i 257 kobiet;21,7% ogółu mieszkańców
- 19-65 lat 818 mężczyzn,
- 19-60 lat 679 kobiet,
Łącznie 19-60 lat i 19-65 lat – 1497 osób tj.60.5% ( ludność w wieku czynnym zawodowo),Powyżej 65 lat – 142 mężczyzn i powyżej 60 lat 300 kobiet, Łącznie seniorzy 442 osoby tj. 17.8% ogółu mieszkańców.
Współczynnik obciążenia demograficznego (ludność w wieku nieprodukcyjnym przypadająca na 100 osób w wieku produkcyjnym – 65,46, przy 60,1 dla kraju.
Ilość wsi: wsi 28, sołectw 27
